Sky Watching Program At Sham e sarahad Hodako

ભરત ભાઈ છેડા ( મુંબઈ) એ શામ એ સરહદ ની મુલાકાત લીધી ત્યારે તેમણે કાળી ચૌદસની કાજળ ઘેરી રાતને આકાશ દર્શન દ્વારા યાદગાર બનાવી હતી. તેમની દિકરી એ નવું નવું જાણવામાં સમજવામાં ખુબ રસ દાખવ્યો હતો.

Leonids

-- સિંહ ઉલ્કા વર્ષા નિહાળવા સજ્જ થતા કચ્છના ખગોળ શોખીનો
-- તારીખ ૧૭ નવેમ્બરની રાત્રે સિંહ રાશિમાં કલાકની ૪૦ વધુ ઉલકાઓ ખરતી જોવા મળશે

-- સિંહ રાશી નો ઉદય રાત્રે ૧.૦૦ વાગે થશે

-- રાત્રે ૩.૨૪ વાગ્યે ચંદ્રના અસ્ત બાદ વધારે ઉલકાઓ જોવા મળશે

-- ઉલ્કા વર્ષા જોવા માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય સવારના ૩.૩૦ થી ૫.૩૦

-- કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ ક્લબ દ્વારા યોજાયેલ વાર્તાલાપ

ભુજ તા. ૧૬ દર વર્ષે થતી સિંહ ઉલ્કા વર્ષા જોવા માટે સજ્જ થવા કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ ક્લબ દ્વારા યોજાયેલ વાર્તાલાપ દરમ્યાન શ્રી નરેન્દ્ર ગોરે ઉપર મુજબ જણાવ્યું હતું. આ ઉલ્કા વર્ષા ટેમ્પલ ટટલ નામના ધૂમકેતુએ વેરેલા દ્રવ્ય દ્વારા થાય છે. આ વર્ષે સુદ અગિયારસ નો ચંદ્રમા થોડા સમય માટે બાધારૂપ બનશે પરંતુ ૧૭ તારીખ ના મોડી રાત્રી બાદ એટલેકે ૧૮ મીની વહેલી સવારે ૩.૨૪ કલાકે તે અસ્ત પામી જતા ઉલ્કાઓ સારી રીતે નિહાળી શકાશે. સિંહ રાશી નો ઉદય મધ્ય રાત્રી બાદ થતો હોઈ ઉલ્કા વર્ષા પણ ત્યાર બાદ જ શરૂ થશે. આથી આખી રાત્રી ઉજાગરો કરવા કરતાં વહેલી સવારના ૩.૩૦ થી ૫.૩૦ દરમ્યાન જો ઉલ્કાઓનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવે તો પણ સારી ઉલ્કાઓ જોવા મળવાની સંભાવના છે. રાત્રે કંઈ દિશામાં ઉલ્કાઓ જોવી જોઈએ ? તેવા પ્રશ્નના જવાબ માં શ્રી ગોરે જણાવ્યું હતું કે શહેરના પ્રકાશિત વાતાવરણ થી દૂરનું સ્થળ આદર્શ સ્થળ કહી શકાય પરંતુ જો ત્યાં ન જઈ શકાય તો જે દિશામાં અંધારું વધારે હોય તે દિશા તરફ મુખ રાખવાથી પણ થોડી ઘણી પ્રકાશિત ઉલ્કાઓ જોઈ શકાશે. ઉલ્કા વર્ષા નિહાળવા માટે કોઈ દૂરબીન કે ટેલીસ્કોપ જેવા સાધનની જરૂર નથી. આ વખતે વાતાવરણ માં રહેલા વાદળો ઉલ્કા વર્ષા જોવા માટે વિલન બની શકે તેમ છે પરંતુ હવે વાદળો વિખેરાવા મંડ્યા છે ત્યારે વહેલી સવારનું આકાશ સ્વચ્છ રહેવાની આશા છે.

ઉલ્કાઓ ની વ્યવસ્થિત નોંઘ થાય અને તે નોંઘ ક્લબ ને મોકલવામાં આવે તેવો અનુરોધ કરતાં તેમણે જણાવ્યું કે આવો ડેટા આંતર રાષ્ટ્રીય સંસ્થાને ઉપયોગી પુરવાર થાય તેમ છે. કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ દ્વારા ઉલ્કા વર્ષા નિરીક્ષણ નો કાર્યક્રમ અવકાશ પ્રેમીઓના માનીતા સ્થળ ધોંસા ખાતે રાખવામાં આવેલ છે જે માટે ૯૪૨૮૨૨૦૪૭૨ ઉપર સંપર્ક કરવા જણાવાયું છે. વાર્તાલાપ દરમ્યાન કલબના વિજય વ્યાસે ૧૯૯૮ ના વર્ષ માં થયેલ ભવ્ય ઉલ્કા વર્ષા ના અનુભવો વર્ણવ્યા હતા. રાહુલ ઝોટાએ સ્વાગત કર્યું હતું, નિશાંત ગોરે વ્યવસ્થા સાંભળી હતી જયારે ગુંજન દોશી, આશિષ કોંઢીયા, અર્ચન સોની, ધૈર્ય પટેલ, ભવ્ય મહેતા, વગેરે પ્રશ્નોત્તરી કરી હતી.

comet C/2010 V1 (Ikeya-Murakami)

નવો જ શોધાયેલો ધૂમકેતુ આઈક્યા - મુરાકામી ( C/2010 V1 ) હાલે વહેલી સવારના દેખાઈ રહ્યો છે.

અત્યારે તેનો તેજાંક ૭ અને ૯ ની વચ્ચે હોવાથી નાના ટેલીસ્કોપ ની મદદથી જોઈ શકાશે કન્યા રાશી ના ચિત્રા તારા ની ઉપર નીચે જણાવ્યા પ્રમાણે જોઈ શકાશે

--

Give the Name to new TELESCOPE

Mr Yogesh Chavda Amateur Astronomer From Kadod Dist Surat

a very enthusiast to make Telescope and do Experiment

He is making a new hand made telescope for the people of Gujarat

the diameter of the lens 12 Inch

Focal length 100 Inch

weight 150Kg approximately

The Telescope is under construction

you can see the members of family are helping hands

Please suggest some appropriate name

1 Sanskrit name is preferable though you can suggest any name

2 Please suggest your name to narendragor@gmail.com or you can write comment on this blog also

We will annouce the name with regards if accepted

Give the Name to new TELESCOPE made by YOGESH Chvada from Pruthvi Astronomy Club

ASTRONOMICAL EVENTS FOR JULY 2010

ASTRONOMICAL EVENTS FOR JULY 2010
JULY 1: Moon at apogee (farthest from Earth) at 10h UT (distance 405,036 km; angular size 29.8').
JULY 3: Moon near Jupiter (morning sky) at 20h UT. Mag. -2.5.
JULY 4: Last Quarter Moon at 14:35 UT.
JULY 6: Earth at Aphelion (farthest from Sun) at 11h UT. The Sun- Earth distance is 1.01670 a.u. or about 152.1 million km. • Earth at Aphelion (SpaceWeather.com) • Photographic Size Comparison (Anthony Ayiomamitis)
JULY 8: Moon near Pleiades (morning sky) at 6h UT.
JULY 9: Moon near Aldebaran (morning sky) at 2h UT.
JULY 10: Venus 1.0° NNE of Regulus (evening sky) at 12h UT. Mags. -4.1 and 1.4.
JULY 11: Total Solar Eclipse visible from South Pacific Ocean. Path of totality includes parts of the Cook Islands, Tahiti, Tuamotu Archipelago, Easter Island, and southern Chile and Argentina. Greatest totality (5m 20s) occurs in open ocean at 19:34 UT. • Total Solar Eclipse of 2010 Jul 11 (PDF) (NASA)• Eclipses During 2010 (NASA)
JULY 11: New Moon at 19:40 UT. Start of lunation 1083. • Lunation Number (Wikipedia)
JULY 13: Moon at perigee (closest to Earth) at 11h UT (361,115 km; 32.1').
JULY 14: Moon near Regulus (evening sky) at 13h UT.
JULY 14: Moon near Venus (evening sky) at 22h UT. Mag. -4.1.
JULY 16: Moon near Mars (evening sky) at 0h UT. Mag. +1.4.
JULY 16: Moon near Saturn (evening sky) at 14h UT. Mag. +1.1.
JULY 18: Moon near Spica (evening sky) at 6h UT.
JULY 18: First Quarter Moon at 10:11 UT.
JULY 21: Moon near Antares (evening sky) at 20h UT.
JULY 26: Full Moon at 1:37 UT. • Full Moon Names (Wikipedia)
JULY 27: Mercury 0.3° SSW of Regulus (25° from Sun, evening sky) at 22h UT. Mags. +0.1 and +1.3.
JULY 29: Moon at apogee (farthest from Earth) at 0h UT (distance 405,955 km; angular size 29.3').
JULY 31: Moon near Jupiter (morning sky) at 2h UT. Mag. -2.7.
JULY 31: Mars 1.8° SSW of Saturn (evening sky) at 6h UT. Mags. +1.5 and +1.1.

All times Universal Time (UT). USA Eastern Standard Time = UT - 5 hours.
Prepared By Rahul Zota

ચંદ્ર શુક્ર પીધાન એક અનોખી ખગોળીય ઘટના

ચંદ્ર શુક્ર પીધાન એક અનોખી ખગોળીય ઘટના

ચંદ્ર શુક્ર પીધાન એક અનોખી ખગોળીય ઘટના ---- અહેવાલ નરેન્દ્ર ગોર સાગર

ભુજ: આકાશમાં દેખાતાં સૂર્ય પછીના સૌથી વધુ પ્રકાશિત પદાર્થોનું મિલન ૧૬મી મે ના રોજ થનાર છે. આ સુંદર ઘટના ભારતમાં જોઈ શકાશે. આ ઘટના નિહાળવાનો સમય જો રાત્રીનો હોય તો ખુબજ મજા આવે પરંતુ ૧૬મી મે નો દિવસ અખાત્રીજનો દિવસ છે. એમ કહેવાય છે કે આ દિવસ લગ્ન જીવન શરુ કરવા માટે શ્રેષ્ઠ દિવસ છે. આથી આ દિવસે હજારો નવ દંપતિ પ્રભુતામાં પગલાં માંડશે. અહી એક પતિ અને પત્નીનું મધુર મિલન થાય છે ત્યારેજ આકાશમાં પ્રેમના પ્રતિક એવા શુક્ર અને ચંદ્રનું મિલન થઇ રહ્યું હશે જે ઘટના ખરેખર અદભૂત હશે.

વાત જાણે એમ છે કે સૂર્ય પછી આકાશમાં સૌથી વધુ પ્રકાશિત પદાર્થ ચંદ્ર અને શુક્ર છે. આ બંનેનું મિલન સૂર્ય મહારાજની સાક્ષીએ એટલે કે દિવસના થશે અને આપણે સૌ આ ઘટના નિહાળી શકીશું. આ યુતિને જોવા માટે સાદું દૂરબીન કે ટેલિસ્કોપની મદદ લેવી પડશે. સૌ પ્રથમ દિવસના આકાશમાં ત્રીજનો ચંદ્ર શોધવો પડશે. ચંદ્ર સૂર્યથી પૂર્વ બાજુ લગભગ ૩૦ અંશ દુર હશે. જો ચંદ્ર દેખાઈ આવે તો તેની બાજુમાં આવેલ શુક્રનો ગ્રહ તરતજ દેખાઈ આવશે. તે દિવસે ચંદ્રનો ઉદય સવારના ૭ કલાક ૫૧ મીનીટે થશે જયારે તેનો અસ્ત રાત્રે ૯ કલાક ૫૫ મીનીટે થશે. આમ ચંદ્ર શુક્રની યુતિ ચંદ્રના અસ્ત સમય સુધી જોઈ શકાશે. પણ જેમને પીધાન જોવું છે તેઓ બપોરના ૩ કલાક ૩૫ મીનીટે ચંદ્રનો જે ભાગ અપ્રકાશિત છે એટલેકે ચંદ્રની ચળકતી કોરની સામેની બાજુએથી શુક્રને અદ્રશ્ય થતો જોઈ શકશે. આ ઘટના ખરેખર ખુબજ નયનરમ્ય હશે. ચંદ્ર ની પાછળ શુક્રના ગુમ થઇ ગયા બાદ આકાશમાં બન્ને પદાર્થ પોતાની ગતિથી ફર્યા કરતા હોવાથી સાડા ત્રણ વાગ્યે અદ્રશ્ય થયેલો શુક્ર સાંજે પાંચ વાગીને તેર મીનીટે ચંદ્રની ચળકતી કોર પાસેથી બહાર નીકળશે. આમ શુક્રનું અદ્રશ્ય થવું અને ફરીથી દેખાવું આ બન્ને દ્રશ્યો ખગોળ રસિયા તેમજ બારીકાઈથી નિરીક્ષણ કરનારાઓ માટે ખુબજ યાદગાર બની રહેશે. સાંજના ભાગે સૂર્યનો તાપ થોડો ઓછો થયો હોઈ શુક્રનું ફરીથી દેખાવાનું દ્રશ્ય થોડી મહેનત કરવાથી નરી આંખે પણ જોઈ શકાશે.

ચંદ્ર શુક્રનું આવું માધુર્ય મિલન આશરે દોઢ કલાક ચાલશે જે દરમ્યાન શુક્રને જોઈ શકાશે નહિ.

આમ જેને સૌન્દર્ય અને પ્રેમના પ્રતિક ગણાય છે એવા શુક્ર અને ચંદ્રનું મિલન અક્ષય તૃતિયાના દિવસે મધુર મિલન ઝંખતા નવ દંપતીઓ માટે નવલું નઝરાણું લઈને આવ્યું હોય તેમ જણાય છે. જયારે સૂર્યનો અસ્ત થશે અને ધીમે ધીમે અંધારું થશે ત્યારે પશ્ચિમ આકાશમાં વિદાય થતાં આ પ્રેમી યુગલ જેવા શુક્ર અને ચંદ્ર એક બીજાને આલિંગન લઈને બેઠા હશે ત્યારે JUST MARRIED નું સંબોધન તેમને માટે પણ ઉપયુક્ત લાગશે. લોકોને આ ઘટના કોઈ પણ ભય વગર નિહાળવા અપીલ કરવામાં આવે છે. આ બાબતે વધુ માહિતી માટે નરેન્દ્ર ગોર કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ નો ૯૪૨૮૨૨૦૪૭૨ ઉપર સંપર્ક સાધવા જણાવવા માં આવે છે.

અહેવાલ લેખન

નરેન્દ્ર ગોર

કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ

વિશેષ નોંઘ

- શુક્ર ચંદ્ર સામે જોતી વખતે સૂર્ય તરફ ન જોઈ લેવાય તેની ખાસ કાળજી લેવી. સૂર્ય સામે નરી આંખે જોવાથી આંખો ને નુકસાન થઇ શકે છે.

- જયારે કોઈ પણ અવકાશી પદાર્થને ચંદ્ર ઢાંકી દે છે તે ઘટનાને પીધાન કહે છે. જયારે કોઈ પણ બે પદાર્થ એક બીજાની નજીક આવે ત્યારે તે ઘટનાને યુતિ કહેવામાં આવે છે. સુર્યાસ્ત પછી ચંદ્ર શુક્રની યુતિ જોઈ શકાશે.

- ચંદ્ર પ્રથ્વીની ખુબ નજીક હોઈને તે બીજા પદાર્થોને આડે આવી શકે છે. આ ઘટના ફક્ત ખગોળીય ઘટના છે તેનાથી કોઈનું હિત કે અહિત થતું નથી જેથી આ બાબતે અફવાઓ કે ખોટા વહેમોથી દુર રહેવા કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ સહુને અપીલ કરે છે.

- ચંદ્ર - શુક્રના પીધાનના તેમજ ઉદય અને અસ્તના સમયમાં અલગ અલગ સ્થળ પરત્વે થોડી મીનીટોનો તફાવત આવી શકે છે.

- વિજ્ઞાન શોખીનો કે જેઓ આ યુતિનો અભ્યાસ કરવા માંગે છે તેમણે તેમના નિરીક્ષણો કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ એસ- ૪ સંધ્યા એપાર્ટમેન્ટ, સુર મંદિર સિનેમા પાસે ભુજ મો નં 9428220472 ના સરનામે મોકલી આપવા, આ નિરીક્ષણોમાં - તમે દિવસના ભાગમાં શુક્રને જોઈ શક્યાકે કેમ?, જો તમે પીધાનની ઘટનાને નિહાળી હોય તો શુક્રનો અદ્રશ્ય થવાનો સમય તથા ફરીથી દેખાવાનો સમય જણાવવા વિનંતી કરવામાં આવે છે.

- આ અગાઉ બનેલ કેટલીક ઘટનાઓ કે જે ભારત માં દેખાયેલ હતી.

૧. ૧૪/૦૪/૨૦૦૭ ચંદ્ર મંગળ પીધાન

૨. ૧૦/૧૧/૨૦૦૪ ચંદ્ર શુક્ર પીધાન

૩. ૨૯/૦૫/૨૦૦૩ ચંદ્ર શુક્ર પીધાન

૪. ૨૩/૦૪/૧૯૯૮ ચંદ્ર ગુરુ અને ચંદ્ર શુક્ર પીધાન આવું બે ગ્રહો સાથેનું પીધાન આ અગાઉ ઈ.સન ૫૬૭ માં બનેલ હતું.

નરેન્દ્ર ગોર

કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ

E-mail Address:- narendragor@gmail.com

Messiar Marathon 2010 Some Photos

Messiar Marathon 2010 Report

Report by Rahul Zota

Kutch Amateur Astronomer’s Club (KAAC) organized its 5th Messier Marathon on 13/14 March 2010. We choose Mirzapar Forest Nursery as our observing site. The site is very close to my city Bhuj. It is only around 5 km away from Bhuj that’s why I had a fear in my mind about the site’s situation and the sky’s darkness especially at east. This was my first experience at this site. We got there at 7:45pm. We were six guys, me, Mr. Narendra Gor, Nishant Gor, Ashwin Vaghela, Fenil Patadiya and a new member Rajesh Doshi. Fenil Patadiya had traveled from Surat to join us in this event. The ground at the venue was uneven and it took 15 minutes to choose the right place to set our equipments. There was a bright lamp in the place and it was disturbing to see the stars high in the eastern sky. After removing the lamp we settled our equipments. We carried my 8-inch reflector, my 25x100 and 10x50 binocs, and Mr. Narendra Gor’s 8x40 binocs. Fenil Patadiya brought his 7x35 Celestron binocs. So we started around 8:15pm.

As we started late we missed 5 objects in the first session. We missed M77, M74, M110, M76 and M52. Nishant located M33 through his 8x40 binocs and I located rest of objects. The first session was as usual less fertile. But then we located every object in the second session and also every object of the first half of the third session. During this session we had few visitors at the site and they liked the view of Saturn, M81-M82 and The Beehive Cluster. I intently left the Virgo-Coma galaxies unobserved because it was on transit and very high overhead. My scope has an alt-azimuth mount and I cannot see exactly overhead through this scope. I decided to wait until pre-dawn when this part of the sky gets towards west so I can get all galaxies later. During this time I set M104, M102, M83 and M68. I observed M102 for the first time in my life.

Around 3:30am we decided to have a walk around our observing site of forest nursery. After getting back I finished M13, M92, M57 and M56 and then I decided to hunt the Virgo-Coma galaxies. I took the finder chart and located Rho Virginis star and made a star hop toward M60, M59, M58, M89, M90, M91 and M88. Then M87 was easily located. But I missed M85, M98, M99, M100, M84 and M86. This is for the first time I missed 6 galaxies in this region. Too sad :( .

Now I was ready to find all objects located in Ophiuchus, Scorpius and Sagittarius region. I used my 10x50 for bright objects and 8-inch scope for faint globulars. Folks presented at this time were really very happy by watching M8-The Lagoon Nebula. They also liked the view of the great globular cluster Omega Centauri through my 25x100 binocs. In the meantime I set my scope to M13 in Hercules and slightly moved it to a very faint galaxy NGC 6207 (mag ~12) which I had seen through a 16-inch Dobsonian at Nainital in 2008.

At last the final M-objects rising through the light-polluted eastern skies were difficult to locate. We gave up hope to glimpse them as dawn began. However, I last saw M15 through 10x50 and then I showed it to folks through 25x100 binocs and at the end our last score was 93 objects out of 110. This number was very low than we expected. I am sure our score would be at least 100 if the site was darker. We saw most of objects through my 8-inch and 10x50 binoculars. My 25x100 IF giant bino was useless without a viewfinder. It was just a showpiece for visitors. At the time of windup, a crescent moon attracted everyone and Mr. Narendra Gor took a beautiful video. Nishant Gor, Fenil Patadiya and Ashwin Vaghela were helping hands.

MESSIER MARATHON 2010

Dear friends

We are organizing messier marathon this year too

Date: 15th March 2010

from 7.00 pm to 6.30 am next morning

Place Mirzapur Forest Nursery near Bhuj

Registration : Required

Last date for registration 13 March 2010

Reporting Time 17.00 15th March 2010

Light dinner and 2 time tea will be provided

you can see more detail about other program at http://seds.org/MESSIER/xtra/marathon/mm2010.html

Interested can mail at narendragor@gmail.com

ASTRONOMICAL EVENTS FOR MARCH 2010

March 3: A Waning Gibbous Moon (18.23 days old) is just 4 degrees SE of Spica at 11:30pm in east.

March 7: The Moon will be just 1 degree from Antares at 6:00am.

March 7: Last Quarter Moon.

March 13-14: Messier Marathon. Locating all the 110 Messier objects from the evening of 14^th to the morning of 14^th March 2010.

March 14: Mercury Superior Conjunction.

March 16: New Moon.

March 17: A very thin Crescent Moon stands about 6.3 degrees N-NW from bright Venus. The pair will be very low in west just after sunset.

March 20: Equinox.

March 20: A Waxing Crescent moon stands 5 degrees West of The Pleiades Cluster (M45) just after evening.

March 22: Saturn opposition. (Dist. 8.5 A.U., Angular Size 20 Arc Sec., Mag. 0.53). On the night of 22^nd an observer according to the Indian Standard time will see Titan very close to the Saturn’s North Pole at 9:20pm.

March 23: First Quarter Moon.

March 25: Moon and Mars are 5 degrees apart at 9:00pm.

March 26: Pluto Western Quadrature.

March 27: Moon and Regulus are 5 degrees apart.

PLANETS IN MARCH 2010

VENUS: Very low in west after sunset. Shining at magnitude -3.9, the planet will be just 4’09” from the star 20 Piscium (mag. 5.46) on March 4^th. Venus will be paired with the moon on the evening of 17^th. On 31^st March, Venus will be paired with Mercury.

URANUS: Uranus will remain very low in west. The planet will be unable to observe during the month.

MARS: Mars now shines at magnitude -0.6 at the month’s beginning will remain in Cancer. Mars is well placed in the sky after sunset during March. The magnitude will drop down to 0.15 by month’s end.

SATURN: Saturn will rise around 8:20pm during month’s beginning. The ringed world will reach near opposition on March 22^nd. The event of Moon Titan’s close passing to the planet’s North and South poles can be observed during this month. Here are the dates of Titan’s close passing according to Indian Standard Time.

· March 7 at 2:41am. North Pole

· March 14 at 10:35pm. South Pole

· March 22 at 11:31pm. North Pole

· March 30 at 8:25pm. South Pole

NEPTUNE: Neptune is very low in the eastern sky in the constellation Capricornus just before sunrise. It will move to Aquarius on March 24^th.

MERCURY: Mercury is on Superior Conjunction on March 14^th. Mercury will be paired with Venus on March 31^st.

JUPITER: Jupiter will reappear in the morning sky on March 18^th. Jupiter will be only 16’ from the Phi Aquarii star (mag. 4.21) on March 31^st.

Annular Solar Eclipse At Model school Aadipur Kutch

Annular Solar Eclipse 2010 Kanyakumari India

Our Route for Kanyakumari was like this Bhuj-Ahmedabad-Mumbai-Madurai-Nagarcoil-Kanyakumari-Return- Kanyakumari- Rameswaram-Madurai-Bangalore-Mumbai-Ahmedaba-Bhuj

Participants were 1. Vishal Joshi-Ahmedabad (PRL), 2. Kartik Pomal-Madhapar Kutch, 3. Dinesh Panchal-Rapar Kutch, 4. Gaurav Sanghavi- Mandavi Kutch, 5. Rajesh Motta-Mumbai, 6, Narendra Gor- Bhuj Kutch

The photos clicked by Vishal Joshi and edited by Narendra Gor

Your comments are welcome here

welcome to new Year 2010 with drawing competition

કેટલાક મંતવ્યો

વર્ષ ૨૦૧૦ ની સવાર આવી આનંદ દાયક હશે?

એની કલ્પના પણ ન કરી હતી. પણ અહિયાં પહોંચીને ઉગતા સુરજની સાક્ષીમાં કલર કરતા બાળકોને જોઇને પૂરી જિંદગીની રંગીનતા દેખાઈ ગઈ.

જાણે કુદરતના બધાજ રંગ જોઈ લીધા.

આ ઉપરથી બધાને પ્રેરણા પણ મળશે.

ફરીદા શેઠ

વર્ષા પંડ્યા

ભુજ કચ્છ

ઉજાસનો ઉત્સવ

૨૦૦૯ ની મધ્યરાત્રીએ ચંદ્ર ગ્રહણ

૨૦૧૦નિ સવારનું કિરણ એટલે ઉજાસ નો ઉત્સવ!!

વાહ !! વેરી ગુડ !!

કલર, સવાર,એન્જોય, આનંદ, ગુલાબી ઠંડી, વાહ.....!!

ચમન સીજુ

ભુજ.

કુદરત જાણે પ્રત્યક્ષ રીતે પોતાની સાબિતી આપતી હોય

તેવા સુરજ દેવ નું પ્રથમ કિરણ રૂદયમાં અને રોમે રોમ પ્રસરી ગયું હોય તેવી અનુભૂતિ વર્ષના પ્રથમ દિને ૧-૧-૨૦૧૦ અનુભવી

ઈશ્વરને મનોમન શતાયુ નમન કરીને વિશ્વ કલ્યાણની આરાધના કરવાની તક ઝડપી લીધી

તે માટે રોટરી ક્લબ ઓફ ભુજ અને કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ નો આ આયોજન કરવા બદલ ઈન્દ્રાબાઈ ગર્લ્સ હાઈસ્કૂલ ભુજ વતી અભાર વ્યક્ત કરું છું.

કે.કે. સોલંકી મ.શિ.

વિદેશી સંસ્કૃતિના આક્રમણ સામે ભારતીય સંસ્કૃતિને ઉજાગર કરતી આ સ્પર્ધાથી વિદ્યાર્થીઓમાં જાગૃત થતી ચેતના અને ઉત્સાહને અનુભવી શકતો હતો. રાત્રે ૧૨.૦૦ વાગ્યે નહિ પણ પ્રાત: સૂર્યોદયથી ભારતમાં દિવસની શરૂઆત થાય છે.એ જ્ઞાન વિદ્યાર્થીઓને મળ્યું છે.

નુતન વર્ષાભિનંદન

Pro. Dr. Kashyap Trivedi

KSKV Kachchh University

કુદરતના રંગ,

બાળકોના રંગ,

ચિત્રના રંગ,

આમ,

ત્રિરંગનું મિશ્રણ.

ઉરમાં ચીર સ્થાયી થઇ જશે.

૧-૧-૨૦૧૦ નું સુપ્રભાત,

અવિસ્મરણીય બની રહ્યું ! ! !

નુતન સૂર્યોદયના રંગો, જીવનના રંગને ભરતા રહ્યા.

તન મનમાં તાઝગી નવી દિશા ભરતા રહ્યા.

નયનમાં ચિત્રો તાદ્રશ થતા રહ્યા.

વરસ આખું સ્પર્ધા, બાળકો, સંસ્થા, યાદ રહ્યા.

(વ) ર્ષા રંગોની કુદરતે કરી સહ બાળકોની યાદ રહી.

ભિન્ન ભિન્ન શાળા, બાળકો તોય એકતાના દર્શન થતા રહ્યા.

નંદનવન જેવો પ્રસંગ, કુદરતના ખોળે માણતા રહ્યા.

નમન રોટરી ક્લબ, એસ્ટ્રોનોમી ક્લબને બાળકો કરતા રહ્યા.

વીણા બી. લિયા

દરબારગઢ કન્યાશાળા

ભુજ કચ્છ

Sky Observation In Rann Utsav 2009

Kutch Rann Utsav 2009 press report

Leonids meteor shower 18 Nov 2009 at 3.13Am

યાદી

દર વખતની જેમ આ વખતે પણ સિંહ ઉલ્કા વર્ષા ને નિહાળવા ખગોળ શાસ્ત્રીઓ તથા ખગોળ રસિકો ઉત્કંઠા પૂર્વક રાહ જોઈ રહ્યા છે. લોકબોલીમાં જેને ખરતો તારો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે તે ખરતા તારા કોઈ પણ અંધારી રાતે તમે જોઈ શકો છો. પરંતુ ૧૭ નવેમ્બર ની રાત્રીએ તો ખરતા તારા ની વર્ષા થવાની હોઈ ઉલ્કા વર્ષા નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ બાબતે કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ કલબના પ્રમુખ શ્રી નરેન્દ્ર ગોર સાગર વધુ માહિતી આપતાં જણાવે છે કે સામાન્ય રીતે ઉલ્કા એ નાના રજકણથી માંડી ને નાના કાંકરા ના કદના પથ્થરના ટુકડાઓ છે. આવો જથ્થો મોટાભાગે ધૂમકેતુઓ દ્વારા છોડવામાં આવે છે. આપણી કહેવત "સાપ ગયા ને લીસોટા રહ્યા" ની જેમ ધૂમકેતુ જાય પણ એનો કચરો રહી જાય તેમ પૃથ્વી જયારે જયારે આવા જથ્થા પાસેથી પસાર થાય ત્યારે ત્યારે તે જથ્થાને પોતાના ગુરુત્વાકર્ષણ બળ ની મદદથી પોતાની તરફ ખેંચી લે છે. આવા કણો તીવ્ર ગતિથી પૃથ્વી તરફ આવે છે ત્યારે પૃથ્વીના વાતાવરણ ના અણુઓ સાથે ઘર્ષણ કરી તેને વીજભારીત કરી સળગે છે જેને આપણે પ્રકાશિત ઉલ્કા સ્વરૂપે જોઈએ છીએ. સિંહ ઉલ્કા વર્ષા દર વર્ષે નવેમ્બર માસની ૧૩ થી ૨૦ તારીખ દરમ્યાન થાય છે જેમાં ૧૭ મી તારીખે સૌથી વધુ એટલેકે કલાક ની ૧૦૦ ઉલ્કાઓ દેખાવાની સંભાવના છે. ઉલ્કા વર્ષાની ચરમ સીમા ભારતીય સમય પ્રમાણે ૧૮ મી તારીખે વહેલી સવારે 0૩.૧૩ કલાકની હોઈ પૂર્વ એશિયા ના દેશો કે જ્યાં સિંહ રાશી માથા ઉપર હશે ત્યાં ઘણી સારી રીતે માણી શકાશે. આ ઉલ્કા વર્ષા ૫૫પી/ટેમ્પલ ટટલ નામના ધૂમકેતુ એ વેરેલા પદાર્થ ના કારણે થવાની છે. આ ધૂમકેતુ દર ૩૩ વરસે સૂર્યનો ચકરાવો લે છે. આ વખતે પૃથ્વી ઈ.સ.૧૪૬૬ માં વેરલા પદાર્થો પાસેથી પસાર થવાની હોઈ અને તે ઢગલામાં સારી માત્રામાં રજકણો હોઈ વધારે ઉલ્કા ખરવાની સંભાવના ખગોળશાસ્ત્રીઓ નિહાળી રહ્યા છે.

પ્રશ્ન: આ ઉલ્કા વર્ષા ને સિંહ ઉલ્કા વર્ષા કેમ કહેવામાં આવે છે?

નરેન્દ્ર ગોર: આ ઉલ્કા વર્ષાનું કેન્દ્ર સિંહ રાશી છે. સિંહ રાશી માં મઘાની દાંતરડી તરીકે ઓળખાતા વિભાગમાંથી ઉલ્કા વર્ષા થશે. જો આપણે ખરતી ઉલ્કા ની ઉલટી દિશામાં રેખા દોરીએ તો તે તેના કેન્દ્ર એટલેકે સિંહ રાશી તરફ લઇ જશે

પ્રશ્ન: ખરતા તારા જોવા માટેનો સારો સમય કયો?

નરેન્દ્ર ગોર: સિંહ રાશી નો ઉદય થયા બાદ ઉલ્કા વર્ષાની શરૂઆત થશે. ૧૭ મી તારીખની રાત્રીએ સાડા બાર કલાકે (એટલે કે ૧૮ તારીખના) સિંહ રાશીનો ઉદય થશે. સિંહ રાશી આકાશમાં ઠીક ઠીક ઉંચે આવી જાય ત્યારે ઘણી ઉલ્કાઓ દેખાવાની સંભાવના હોય. આમ વહેલી સવારે ૨.૪૫ થી ૫.૦૦ સુધીનો સમય ઉલ્કા વર્ષા જોવાનો શ્રેષ્ઠ સમય કહી શકાય.

પ્રશ્ન:મને સિંહ રાશી કઈ છે તે ખબર નથી તો મારે આકાશ માં ક્યાં સ્થળે જોવું જોઈએ?

નરેન્દ્ર ગોર: આ ઉલ્કા વર્ષા સિંહ ઉલ્કા વર્ષા કહેવાય ખરી પણ સિંહ રાશી માં ઉલ્કાઓ જોવા નહિ મળે પણ તેની આજુબાજુ આખા આકાશમાં જોવા મળશે. આથી સિંહ રાશી ને ના ઓળખતા હો તો પણ ચિંતાનું કારણ નથી. ખુલી જગ્યા કે જ્યાં આજુ બાજુ ની લાઈટ હેરાન ના કરે ત્યાં આરામ ખુરશી ઉપર બેસીને અથવા સુઈને આકાશ માં નજર કરવાની છે. જરૂરી નથી કે પૂર્વ કે ઉતર દિશામાંજ જોવું. તમને આકાશમાં જ્યાં અંધારું જણાય ત્યાં જુઓ. થોડીવાર માં તમારી આંખો અંધારામાં ટેવાઈ જશે. ઠંડી ની રૂતુ હોઈ ઓઢવા પાથરવાનું સાથે રાખવું જોઈએ. ઉલ્કાની નોંધ કરવા નોટબૂક અને પેન પણ સાથે રાખવા જોઈએ.

પ્રશ્ન: ઉલ્કાની નોંધ કઈ રીતે કરવાની તેનો ઉપયોગ શું?

નરેન્દ્ર ગોર: આ એક વૈજ્ઞાનિક પ્રક્રિયા છે. આપણે આ રીતે કુદરત દ્વારા થઇ રહેલ ઘટનાનું અવલોકન કરીએ છીએ. જો આપણે કઈ પણ ના જાણતા હોઈએ તો પણ આપણે એવી નોંધ તૈયાર કરી શકીએ છીએ જે ખગોળ શાસ્ત્રીઓને ઉપયોગી થઈ શકે. ઉદાહરણ તરીકે :દેખાએલી ઉલ્કા નો પ્રકાશ આછો, મધ્યમ કે વધુ પ્રકાશિત હતો? તેનો સમય, તેની લંબાઈ -ટૂંકી,મધ્યમ કે લાંબી હતી? તેનો પ્રકાશ ઝાંખો મધ્યમ કે પ્રકાશિત હતો? આપના સ્થળના અક્ષાંસ, રેખાંશ આ નોંધ આપની નજીકની એસ્ટ્રોનોમી ક્લબ કે વિજ્ઞાન કેન્દ્ર માં પહોચાડી શકો, આ સંસ્થાઓ તે વિગતો ઇન્ટર નેશનલ મેટિઓર ઓર્ગેનાઈઝેશન (IMO) ને મોકલી આપશે જ્યાં આખા વિશ્વ ના નિરીક્ષણો નું પૃથકરણ કરવામાં આવે છે.

પ્રશ્ન:કોઈ એસ્ટ્રોનોમી ક્લબ તરફથી ઉલ્કા વર્ષા નિહાળવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે ખરી?

નરેન્દ્ર ગોર: કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ કલબ દ્વારા દર વર્ષે ઉલ્કાવર્ષા નિહાળવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે. આ વખતે પણ ભુજ ખાતે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે જેની વિગતવાર માહિતી માટે ૯૪૨૮૨૨૦૪૭૨ ઉપર સંપર્ક કરવા વિનંતી છે.

આભાર સહ

Sky Obsrvation Program at Dhoraji (Rajkot Dist.)

The sky Observation Program was organised by Vigyan Jatha Gujarat and KAAC Bhuj @ Dhoraji on 23 Sept 2009

The sky watch program was organised at Callage ground where Navratri Program was also going on

After AARTI all plyers of Garaba and other interested people from Dhoraji watched Moon and Jupiter with the Telescope

More than 200 people students took part and knew about the heaven

Narendra Gor showed the constellations and gave the detail information. Mr. Jayant Pandya also appealed people to create interest in astronomy

Mr. Nishant Gor, Mr.Aakash Pandya, Mr. Vamja and others were helping hands

TSE 2009 Surat Video By KAAC

IC 348 Nebula

Making Jupiters

IC 348 Nebula.

Some of the stars in this young cluster could have Jupiter-sized planets orbiting them.
IC348 is a glowing nebula of young stars, hot gas, and cold dust seen in the direction of the constellation of Perseus. It is the nearest rich cluster of young stars to earth, being only about one thousand light-years away. Its proximity has made it an important laboratory for astronomers probing the early stages of stellar evolution and star formation. At an estimated age of only two to three million years, it is also a somewhat young cluster; IC348 did not shine in the night sky of the first hominids. For comparison, our sun is about 4.5 billion years old.

Most stars less than about a million years old are still surrounded by the disks of material from which they formed. These primordial disks contain gas and dust that is also the raw material for planets. As the star ages, planets and smaller bodies form out of some of that material; the rest is soon expelled, or accreted onto the star. After about 3-7 million years, the initial disks are gone. But then a new kind of disk begins to develop as orbiting rocky bodies collide with each other to produce a dusty disk of debris that can be seen with infrared instruments.
This is the simple picture, anyway, that astronomers think is the most consistent with their observations to date. The problem is that sensitive new data from the Spitzer Space Telescope, and other telescopes, suggest that primordial disks disappear faster, and debris disks appear sooner, around mid- or high mass stars than they do around stars like the sun or smaller. How and why this could occur is an important part of the story of how planets form in stellar systems.
The stars in IC348 have a range of masses and a median age perfect for probing the timing of disk evolution. SAO astronomers Thayne Currie and Scott Kenyon combined new Spitzer observations of IC348 with spectra taken using the 1.5m Tillinghast telescope at the Fred L. Whipple Observatory, and other archival datasets. They find clear evidence that the primordial disks around high and intermediate mass stars do disappear relatively quickly.
Their results imply that such stars have much less time to form giant gas planets -- those like Jupiter and Saturn -- than do their solar-mass counterparts. Since there is some evidence that Jupiter-like planets commonly exist around larger stars, there must be some very rapid (a few million years) and efficient ways of making them.
Astronomers have only recently begun to propose some ways that might happen. The new observations help lend some credibility to the emerging picture of giant gas planets around massive stars.
Source: Smithsonian Astrophysical Observatory

Astro Cultural Interaction Between India and Brazil

Astro Cultural Interaction Between India and Brazil
On August 21 at 15.30 pm (IST) students of India and Brazil interact each other and know their astronomical activities and their culture

The members of Golden Star Astronomy Club of KAAC Bhuj India and Louis Crusls Astronomy Club, Brazil took part in this program

Marcelo Souza from Brazil and Narendra Gor from India made the interaction possible

Enjoyed Total Solar Eclipse

Dear All Friends and Amateur Astronomers,

The big event of The Total Solar Eclipse in India is finally over. Indians enjoyed this event with the passions, feel the darkness which we cant see coming 113 years. Some people dissapointed but they enjoyed the darkness..

I really miss the Surat. First of all I really congratulations to four founder members Jagdish Thadani, Nikunj Rawal, Charitarth Vyas, Fenil Patadiya of Amateur Astronomers Association of Surat for organizing such a big international workshop on Solar Eclipse. And it got grand success. I m really thanks for this to all you members of AAAS, AGAA, Atmiya Vidhyamandir, and all which is connected to this event. This is really a nice arrangement. I really enjoyed this event.

And for the eclipse I want to say that it was an amazing moments during darkness. Perhaps it was a big event in my life I ever enjoyed.. Really Amazing....
But just dissapointed because of clouds but it not important for me. Because Life is big and we will organize International tour for Total Solar Eclipse in future !

So in short time(on 15th January) The Annular Solar Eclipse is coming and it will be seen in South India(Kanya Kumari), so I think we should organize the tour to South for the eclipse.. So all think on it and just do it.

In last, You all know that this is the International Year of Astronomy, so do the best activites during this year and feel the Astronomy....!


Thanks and Regards,
-Sumit M. Rajpura

કચ્છમાં સૂર્યગ્રહણ નિહાળવામાં વાદળાનું ગ્રહણ

The report of Aajkaal Daily about Total Solar Eclipse of 22July 2009

કચ્છમાં સૂર્યગ્રહણ નિહાળવામાં વાદળાનું ગ્રહણ




સદીના સૌથી લાંબા સમય સુધી ચાલનારા સૂર્યગ્રહણના અદભૂત આકાશી નઝારાને નિહાળવા માટે કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબ ભુજ દ્વારા સુરલભીટ પર વ્યવસ્થા કરાઇ હતી પરંતુ વાદળાના વિઘ્નના કારણે સૂર્યગ્રહણનો રસીકો પુરતો આસ્વાદ કરી શક્યા ન હતા. ભુજ ઉપરાંત માંડવી અને અંજારમાં પણ આ વ્યવસ્થા કરાઇ હતી. પરંતુ ત્યાં પણ વાદળા વિઘ્ન બન્યા.
ક્લબના વિજયભાઇ વ્યાસ, ગુંજન દોશી, બિપીન વકીલ દ્વારા આ વ્યવસ્થા કરાઇ હતી. અહીં ૬૦થી ૭૦ ખગોળ રસીકો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા જેમાં ૧૦થી ૧૫ વિદ્યાર્થીઓ હતા. તેઓ ગ્રહણ ભલે નિહાળી ન શક્યા પણ સુરત ગ્રહણ નિહાળવા ગયેલા ક્લબના પ્રમુખ નરેન્દ્ર ગોરની રનીંગ કોમેન્ટ્રી સાંભળી હતી. ગ્રહણ જોવા અન્યોની સાથે જિલ્લા વિકાસ અધિકારી રાજકુમાર બેનીવાલ પણ તેમના સ્ટાફ સાથે સુરલભીટ્ટ પહોંચ્યા હતા. છતાં વાદળામાંથી ટૂકડે ટૂકડે દેખાતા ગ્રહણ તેમણે જોયું હતું. ગ્રહણ ૬.૨૫ વાગ્યે પૂર્ણાવસ્થામાં પહોંચ્યું ત્યારે આકાશનો લાલશ પડતો પ્રકાશ ઓછો થયો અને સાંજ જેવું અંધારું છવાયું હતું. સુરતથી નરેન્દ્રભાઇએ ગ્રહણની રનીંગ કોમેન્ટ્રી આપી અહીં ઉપસ્થિત રહેલાઓને રોમાંચિત કર્યા હતા.
સુરત પહોંચેલા નરેન્દ્રભાઇ જણાવે છે કે વાદળા અને છાંટા વચ્ચે સૂર્ય દેખાવાની બિલકુલ શક્યતા ન હતી. તેવા સમયે સવારે ૬-૨૧ મિનિટે રાત્રી જેવું ઘનઘોર અંધારું ૩-૩૦ મિનિટ માટે છવાઇ ગયું. વાદળ અને વરસાદ હતો તેથી તારા ન દેખાયા. જો કે આ અંધારાની અનુભૂતિ પણ અનન્ય હતી. સુરતમાં અલગ અલગ જગ્યાએ ગ્રહણ જોવા પહોંચેલા ૫૦ હજારથી વધુ લોકો નિરાશ થયા હતા. સુરતમાં ઓલ ગુજરાત એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ એસો. ઓફ સુરત દ્વારા બે દિવસનો વર્કશોપ યોજાયો હતો જેમાં દેશના ખ્યાતનામ વૈજ્ઞાનિકો ડો. નરેન્દ્ર ભંડારી, ડો. રાજમલ જૈન, જે.આર. ત્રિવેદી, હરિઓમ વત્સ તથા ડો. જે.જે. રાવલે પોતાના વક્તવ્યો આપ્યા હતા.

Antares Occultation 31 July

Dear friends
yesterday 31st July we enjoyed the Occultation of Antares
At 8.45PM Antares disappeared in the dark side of the Moon

કાર્ય શીબીર: ખગ્રાસ સૂર્યગ્રહણ-2009

કાર્ય શીબીર: ખગ્રાસ સૂર્યગ્રહણ-2009
જુલાઈ 24, 2009 by ગોવીંદ મારુ
- ગોવીન્દ મારુ અને ભુપેન્દ્ર ઝેડ.

21મી સદીનું લાંબામાં લાંબુ સુર્યગ્રહણ અંગે એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ એસોસીએસન ઓફ સુરત(AAAS)અને ઓલ ગુજરાત એસ્ટ્રોનોમર્સ્ એસોસીએશન (AGAA) સંસ્થા દ્વારા કોળી-ભરથાણા મુકામે એક લાઈવ વર્કશોપનું આયોજન થનાર છે. એ જાણી વીજ્ઞાન મંચની ટીમ રોમાંચીત થઈ ગઈ. તા.21/07/૨૦09ના રોજ શ્રી ગોવીંદ મારુની આગેવાની હેઠળ ડૉ. દીપક દેસાઈ, ડૉ. ધનસુખભાઈ પટેલ અને શ્રી ભુપેન્દ્ર ઝેડ. નવસારીથી સુરત-કામરેજ જવા રવાના થયા.ત્યારે નવસારીમાં અષાઢી મેહુલો મસ્ત-મસ્ત ઝરમર-ઝરમર વરસતો.. અમોને વીદાય આપવા વેસ્મા હાઈ-વે સુધી આવ્યો. મઝા આવી, સાથો-સાથ મનમાં ચિંતા પણ થતી કે સુરતમાં વરસાદ હશે કે નહિ ? વેસ્મા હાઈ-વેથી કામરેજ(જી. સુરત) થઈ અમારી ટીમ કોળી-ભરથાણા ગામની સીમમાં આવેલી અત્યંત સુન્દર અને જાજરમાન ‘આત્મીય વિદ્યા મંદીર’ના કેમ્પસમાં દાખલ થયા ત્યારે વરસાદ ગાયબ થઈ જતાં ફરીથી જાણે હરખનું તેડું આવ્યું હોય તેમ અમોએ રજીસ્ટ્રેશનની પ્રક્રીયા પુર્ણ કરી ગરમા ગરમ ચા-નાસ્તો કરીને શાળાના પવીત્ર અને ચોખ્ખાઈભર્યા માહોલથી અનહદ આનંદ અનુભવીને ‘આત્મીય વીદ્યા મંદીર’ના હોલમાં પ્રવેશ કર્યો. દેશ-વીદેશના વૈજ્ઞાનીકો, શીક્ષકો, જીજ્ઞાસુ મીત્રો અને વીદ્યાર્થી ડેલીગેટસ તેમજ ‘આત્મીય વીદ્યા મંદીર’ના ધોરણ 8-10ના વીદ્યાર્થીઓથી હોલ છલોછલ ભરાઈ ગયો હોવા છતા નીરવ શાંતિ વચ્ચે અમો મોડા પહોચ્યા- ત્યાંરે કાર્યક્રમ શરુ થઈ ગયો હતો.

‘સુર્યગ્રહણ’ના પ્રથમ પગથીયાનો તેજ લીસોટો જાણીતા ખગોળ વૈજ્ઞાનીક ડૉ. બ્રીજમોહન ઠાકોરે પાડ્યો. તેઓએ “Activities for Solar Eclipse” પર પ્રવચન આપવાનું શરુ કરી ઉપસ્થીત સૌને એક તાંતણે બાંધી દીધા. સુર્યની શક્તી, પ્રકાશ, અંતર, સુર્યના રહસ્યો, આભામંડળ, સુર્યગ્રહણ, વીષે ઉંડાણથી સરળ અંગ્રેજીમાં સમજ આપી. ત્યાર બાદ કચ્છ એમેચ્યોર એસ્ટ્રોનોમર્સ ક્લબના સેક્રેટરી શ્રી નરેન્દ્ર ગોરએ“સુર્યગ્રહણ સબંધી માન્યતાઓ તેમજ અંધશ્રધ્ધાઓ” અંગે સીધી-સાદી ગુજરાતી-અંગ્રેજી ભાષામાં વાતો કરીને સૌનું મન જીતી લીધું હતું. તેઓના વક્તવ્યને સૌએ તાળીઓના ગડગડાટથી વધાવી લીધા. ત્યાર બાદ ફીઝીકલ રીસર્ચ લેબોરેટરી(પી.આર. એલ.)ના સીનીયર સાયન્ટીસ્ટ ડૉ. હરી ઓમ વત્સએ‘Shadow Bands‘ અંગે એટલાંટીકમાં કરેલ અનુભવને એનીમેશન ચીત્રો દ્વારા તેમજ શોધ નીબંધને સ્લાઈડ શૉ દ્વારા સમજાવેલ. ત્યાર બાદ ડૉ. જે. આર. ત્રીવેદીએ 36 વર્ષ પહેલા ઉલ્કાઓ ભેગી કરી રીસર્ચ લેબોરેટરીઝને પહોંચાડવાનો વીશ્વવીક્રમ સ્થાપ્યો હતો. તેવા આ સીનીયાર સાઈંટીસ્ટે “Meteorite Collection with Students” વીષય ઉપર સવીસ્તાર વ્યાખ્યાન આપ્યું.

ત્યાર બાદ પી.આર. એલ.ના એસ્ટ્રોનોમી એન્ડ એસ્ટ્રોફીઝીક્સ ડીવીઝનના પ્રો. ડૉ. રાજમલ જૈનએ“Sun-Earth Relation“ વીષય ઉપર કહ્યું કે, હું છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી સુર્યની પાછળ પડ્યો છું. મને સૂર્યમાં ખુબ જ રસ છે. સુર્યની દીન-પ્રતીદીન, કલાક-મીનીટ, રોજ-બરોજની હીલચાલની નોંધ રાખું છું. છેલ્લા ત્રણ વર્ષના તેઓના સંશોધનમાં સુર્યએ કોઈ મુવમેંટ કરી નથી. ત્રણ વર્ષથી સુર્ય શાંત બેઠો છે- એ વૈજ્ઞાનીકો માટે ચીંતાનો વીષય છે. જો સુર્ય શાંત રહે તો પણ ઉપાધી અને તોફાને ચઢે તો પણ ઉપાધી છે. હમણાનું ગ્લોબલ વોર્મીન્ગ માનવ સર્જીત છે. પણ ભવીષ્યમાં સુર્ય પણ ગ્લોબલ વોર્મીન્ગ માટે જવાબદાર રહેશે! સુર્યના પરીઘ ઉપર ગોળાકારમાં આપણે એક પછી એક પૃથ્વીઓ ગોઠવીએ તો 1,33,000 પૃથ્વીઓ ગોઠવી શકાય ! અને સુર્યમાં ઉપરથી એક મોટું બાકોરુ(કાણું) પાડીને સુર્યના પેટાળમાં એક પછી એક પૃથ્વી પધરાવીએ તો બે લાખથી પણ વધુ પૃથ્વીઓ સુર્યના પેટાળમાં જાય તો પણ એનો પેટાળો ભરાઈ નહીં !! એક કુતુહલ પ્રેરક વાત પણ કરી કે, ત્રાજવાના એક પલ્લામાં સુર્યને મુકીને વજન કરવું હોય તો આશરે દોઢ લાખથી વધુ પૃથ્વીની જરૂર પડે !!! અર્થાત્ સુર્ય આપણી પૃથ્વી કરતાં અનેક રીતે મોટો- ચઢીયતો છે !!!! આવી વાતો કરી સૌને મંત્રમુગ્ધ કરનાર ડૉ. જૈન સાહેબનું વક્તવ્ય કાબીલે દાદ હતું !

ત્યાર બાદ ચન્દ્રયાન પ્રોજેક્ટને કો-ઓર્ડીનેટ કરી રહેલ જાણીતા વૈજ્ઞાનીક ડૉ. નરેન્દ્ર ભંડારી એ“Mission to Moon“ વીષય ઉપર ચન્દ્ર ઉપર માનવરહીત ‘ઈસરો’ દ્વારા મોકલવામાં આવેલ ‘ચન્દ્રયાન-1′ તેમજ હવે પછી મોકલવામાં આવનાર ‘ચન્દ્રયાન -2′ના ચીત્રો સહીતની માહીતીથી સર્વે ડેલીગેટસને અચંબામાં મુકી દીઈને વીસ્તારથી સચીત્ર સમજ આપી હતી. અહેવાલના અંતે ‘ચન્દ્રયાન -2′ નું ચીત્ર સાદર છે.

એક નાનકડા કાર્યક્રમમાં ડૉ. જે. જે. રાવલ, પ્રમુખશ્રી, ઈન્ડીયન પ્લેનેટરી સોસાયટીની અદ્યક્ષતામાં તેમજ તમામ વૈજ્ઞાનીક/વક્તાશ્રીઓ, ‘આત્મીય વીદ્યા મંદીર’ના આચાર્યશ્રી ડૉ. યોગેશ રાવલના વરદહસ્તે દીપ પ્રાગટ્યથી AAAS સંસ્થાની સ્થાપના કરવામાં આવી, જેને તમામ ડેલીગેટસ તેમજ વીદ્યાર્થીઓએ તાળીઓના ગડગડાટથી વધવવામાં આવેલ. પરંતુ અન્ય રોકાણોને કારણે ડો. જે. જે. રાવલ સાહેબના વક્તવ્યનો લાભ મળ્યો નહી તેનું સર્વેને દુ:ખ રહ્યુ.

21મી જુલાઈએ થયેલ વરસાદે અમોને ભીંજવી દીધા હતા. 22મી જુલાઈએ થનાર ‘ખગ્રાસ સૂર્યગ્રહણ’ દેખાવાની કોઈ સંભાવના ન રહેતા અમારો ઉત્સાહ ઓસરવા લાગ્યો. અમારી વીજ્ઞાનમંચની ટીમ નીરાશ થઈને 22મી જુલાઈનો “live workshop” નો લાભ લઈ શકાય તેમ ન હોય, સાંજે 19-30 કલાકે ‘આત્મીય વીદ્યા મંદીર’ના કેમ્પસથી નવસારી પરત આવવા રવાના થયા ત્યારથી લઈને નવસારી પરત ફર્યા ત્યાં સુધી વરસાદે અમોને સાથ આપ્યો. અમો મીત્રો 8-30 કલાકે છુટા પડ્યા ત્યારે પણ દરેકના મનમાં ગ્રહણ નીહાળવાની ચીંતાઓના પહાડ ખડા થઈ ગયા. AAAS સંસ્થા આયોજીત આ કાર્યક્રમના યજમાન ‘આત્મીય વીદ્યામંદીર’નો ફાળો નાનો-સૂનો ન હતો. વીદ્યા મંદિરના આચાર્ય ડૉ. યોગેશ રાવલ સાહેબ તેમજ ટ્ર્સ્ટીમંડળના સભ્યો અને હરીભક્તોએ વર્કશોપમાં ભાગ લેનાર સર્વે વૈજ્ઞાનીકો, શીક્ષકો, વીદ્યાર્થીઓની ખડે પગે દેખભાળ રાખી એ બદલ એ તમામને ઢગલો ભરીને અભીનંદન આપીએ તો પણ ઓછા છે..

22મી જુલાઈના રોજ અમારી ટીમ સુયગ્રહણ જોવા સમયસર એકઠી થઈ પરંતુ પરીણામ શુન્ય રહ્યું. ખગ્રાસ તો ઠીક પણ આંશીક સુયગ્રહણ પણ જોઈ શકાયું નહીં, એ વાતનો અફસોસ રહી ગયો. એ સમયે સમગ્ર પંથકમાં અંધારપટ છવાતાં પશુ-પક્ષીઓની દોડધામ, ચીચીયારી અને નગરજનોનો ઉત્સાહ વચ્ચે અમો ફરીથી ખુશ થયા. તેમજ ટી.વી. ચેનલો દ્વારા તારેગના(આર્યભટ્ટની કર્મભુમી), ગયા, અલ્હાબાદ, સોનભદ્ર, કોહીમા વીગેરેના આંશીક ગ્રહણ તેમજ વારાણસી અને ચીનના ખગ્રાસ ગ્રહણની વીવીધ તસ્વીરો નીહાળીને અનહદ આનંદ માણ્યો. હવે પછી આટલું લાંબુ સૂર્યગ્રહણ એક સદી પછી- એટલે કે 13 જુન, 2132 સુધી થનાર નથી. ત્યારે આપણામાની એક પણ વ્યક્તી જીવીત નહીં હશે !!

જાણીતા સાયન્સ એક્ટીવીસ્ટ શ્રી ધનંનજય રાવલની આગેવાની હેઠળ યોજાયેલ આકાર્યશીબીર દ્વારા અમોને ખુબ જ જાણવા મળ્યું તેનો આનંદ છે. AAASની સ્થાપક મીત્રો સર્વશ્રી જગદીશ થદાણી, ચરીતાર્થ વ્યાસ, નીકુંજ રાવલ , ફેનીલ પાટડીયા નો ખુબ ખુબ આભાર.